Văn minh tiền Colombia là một cách dịch sai từ tiếng Pháp civilisation précolombienne hoặc tiếng Anh pre- Columbian civilisation, có nghĩa là văn minh tiền Colomb. Colomb (tiếng Anh: Columbus), như ai...

Năm 1992, ngành Bưu chính Việt Nam có phát hành một con tem về thiếu nhi. Dọc theo rìa bên phải của nó, có hai câu song ngữ như sau: Tất cả trẻ em là trẻ em của chúng ta All children are our children...

Có phải Osiris trong thần thoại Ai Cập cũng chính là Zeus trong thần thoại Hy Lạp và Jupiter trong thần thoại La Mã hay không? Sự tích của Osiris có gì khác với sự tích của Zeus và Jupiter? Người La...

Theo tôi được biết thì câu “Lang bạt kỳ hồ” là một câu trong Kinh Thi. Nó không có nghĩa là sống lang thang rày đây mai đó. Tại sao người Việt Nam lại dùng nó theo nghĩa này? Đúng như ông nói, lang...

Người Khmer gọi người Việt Nam là yuôn còn người Chàm thì gọi là ywan. Nhiều dân tộc ở Tây Nguyên cũng chịu ảnh hưởng của tiếng Khmer hoặc tiếng Chàm mà gọi người Việt bằng những tên tương tự. Yuôn là...

Không phải “đàn thổ”, mà là Đàng Thổ. Nói Đàng Thổ là để phân biệt với Đàng Trong cũng như nói Đàng Trong là để phân biệt với Đàng Ngoài và Đàng Trên (xưa gọi là Đàng Tlên). Đàng Trên chính là vùng...

Nhiều người đã ngộ nhận như thế. Thật ra trong Hán ngữ, chữ quân 君 vẫn được dùng để chỉ phụ nữ và công dụng này của nó đã được ghi nhận hẳn hoi trong từ điển. Từ hải ghi: “Tôn kính chi xưng dã...

Có người nói rằng các nhà khảo cổ đã gọi những cồn ngao, cồn hến ở ven biển là “đống rác bếp”. Vậy “đống rác bếp” là gì, ở Việt Nam có “đống rác bếp” hay không ? Về khái niệm này, Guy Rachet đã...

Lịch sử văn minh Trung Quốc của Will Durant do học giả Nguyễn Hiến Lê dịch (Trung tâm thông tin Đại học sư phạm/Thành phố Hồ Chí Minh, 1990) trang 32, có chép rằng Trụ vương là một ông vua đã chế tạo...

Chú Sam là dịch từ tiếng Anh Uncle Sam. Cụm từ này đã được Petit Larousse Illustré 1992 giảng là “hình thức nhân cách hoá mỉa mai của Hiệp chúng quốc (= Mỹ – AC) mà gọi được lấy từ các chữ U.S.Am...

Trụ là tên do người đời đặt để gọi ông vua cuối cùng của nhà Thương (cũng gọi là nhà Ân). Về tiếng Trụ, Từ nguyên đã giảng như sau: “Theo phép đặt tên thuỵ, phàm kẻ tàn nhẫn phụ nghĩa thì gọi là trụ...

Tôi thường nghe nói “Hợp chủng quốc” nhưng sách giáo khoa Lịch sử lớp 10 (Nhà xuất bản Giáo dục, 1991), trang 68 thì lại viết: “Hợp Chủng Quốc Châu Mỹ”. Vậy gọi thế nào cho đúng? Xin hỏi thêm: “chung...

Tác giả Nguyễn Lân, trong Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam (Hà Nội, 1989), đã ghi về câu đó như sau: “Lời kể theo một câu chuyện truyền thuyết về luân hồi. Chúng tôi không nghĩ như thế mà cho...

Dội có nghĩa là đợt, bận, lần, lượt.Dictionnaire annamite-français của J.FM. Génibrel  ghi như sau: “Dội (…) Numéral. Kêu hai ba dội: appeler deux ou trois fois; đi vài ba dội: faire deux ou...

Trước năm 1975, miền Nam gọi thủ đô Xơ-un của Hàn Quốc là Hán Thành. Lúc Thế vận hội 1988 tổ chức ở Xơ-un, các phương tiện truyền thông đại chúng của nước ta đều gọi con sông chảy qua thành phố này là...

Thành ngữ một nắng hai sương nói về công việc cần cù, khó nhọc của người nông dân trên đồng ruộng, phải dãi nắng dầm sương từ sáng sớm đến chiều tối, có khi đến tối mịt. Sương buổi sáng là một, sương...