Tên thật của vua Trụ (nhà Thương ) là gì và Trụ nghĩa là gì ?

Trụ Vương viết gì mà khiến Nữ Oa nổi giận lôi đình?
Share

Trụ là tên do người đời đặt để gọi ông vua cuối cùng của nhà Thương (cũng gọi là nhà Ân). Về tiếng Trụ, Từ nguyên đã giảng như sau: “Theo phép đặt tên thuỵ, phàm kẻ tàn nhẫn phụ nghĩa thì gọi là trụ. Vua nhà n là Tần, nướng đốt người trung nghĩa tài giỏi, mổ bụng phụ nữ có thai cho nên thiên hạ gọi là Trụ” (Thuỵ pháp tàn nhẫn tổn nghĩa viết Trụ ân đế Tân phần chá trung lương, khô thích dựng phụ, cố thiên hạ vị chi trụ).

Trụ Vương viết gì mà khiến Nữ Oa nổi giận lôi đình?

Tên thật của Trụ là Tân. Sử ký ân bản kỷ chép: “Vua Ất băng, con là Tân lên ngôi, thiên hạ gọi là Trụ”. Tân là tên đặt theo thập can. Đây là thể chế đời Ân quy định việc lấy ngày đặt tên. Nguyên thập can (giáp, ất, bính, đinh, mậu, kỷ, canh, tân, nhâm, quý) là hệ thống tên ngày của đời Ân (đó là tên của mười ngày trong tuần vì một tuần xưa có mười ngày, còn thập nhi chỉ là tên của mười hai giờ trong một ngày-đêm).

Nhìn vào phả hệ nhà Ân thì sẽ thấy đúng như thế. Con của Tân là Canh, cha của Tân là Ất, cha của Ất (ông nội của Tân) là Đinh, v.v.. Đó đều là tên lấy trong thập can.

Sau đây là lời giải đáp về cách đặt tên trên: “Tại sao kẻ sáng lập ra thời đại có sử trước hết lại phải lấy ngày đặt tên? Sự thăm dò khí hậu nhất định rất quan trọng đối với sinh hoạt của người chăn nuôi (ở thời nhà Ân – AC), nhất là những ngày mưa gió đối với bầy súc vật; trong bốc từ còn giữ lại những lời bói toán về tai nạn gió mưa, để đoán lành dữ, hoạ phúc.

Đồng thời, khí hậu tự nhiên có tính chất thời tiết cũng rất quan trọng đối với việc trồng trọt sản xuất, đối với việc vua chinh chiến, đối với việc bản tộc sinh sôi nảy nở ra nhiều. Cho nên việc tiền nhân nhà Ân lấy ngày đặt tên phản ánh sự nắm vững hoàn cảnh tự nhiên biến hoá, đặc biệt là nắm vững quan niệm thời gian”( Hầu Ngoại Lư, Triệu Kỷ Bản, Đỗ Quốc Tường, Bàn về tư tưởng cổ đại Trung Quốc, Chu Thiên và Lê Vũ Lang dịch, Hà Nội, 1959, tr. 103).

  • Tháng Năm 21, 2023