Hai cấu trúc “Người giàu cũng khóc” và “Nước mắt người giàu” có khác nhau không?

Tại sao từ tập 1 đến tập 5, Đài truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh không gọi luôn bộ phim dài của Mexico bằng cái tên Người giàu cũng khóc mà gọi là Nước mắt người giàu để sau đó lại phải thay đổi tên gọi từ tập 6 trở đi Hai cách gọi đó có gì khác nhau không?

Tên gốc của bộ phim này đúng ra là Người giàu cũng khóc. Tên phim bằng tiếng Tây Ban Nha (Người Mexico nói tiếng Tây Ban Nha) là Los ricos tambien lloran. Sở dĩ 5 tập đầu của bộ phim được gọi là Nước mắt người giàu có lẽ vì đã theo bản dịch của Đào Minh Hiệp, người đã dịch lời phim (từ tiếng Nga) cho Đài truyền hình Phú Yên).

Hai cách gọi trên đây có khác nhau hay không? Sau đây là lời của Đào Minh Hiệp: “Quả thật tôi đã phải suy nghĩ rất lâu trước khi quyết định dịch là Nước mắt người giàu mà vẫn bảo đảm chuyển tải được ý nghĩa chính xác của tên phim (…), đồng thời nghe hay hơn (…). Tôi nghĩ không có gì khác nhau giữa hai tên phim.

Sự thật thì quả là có khác nhau! Nước mắt người giàu là một cấu trúc phi vị ngữ tính (non-prédicatif) còn Người giàu cũng khóc thì đã là một câu. Hai cấu trúc đã khác nhau đến như thế thì không thể nói rằng hàm nghĩa của chúng hoàn toàn như nhau được. Nếu cần thì các tác giả đã nói Las lágrimas de los ricos (Nước mắt người giàu) rồi. Nhưng họ lại nói Los ricos tambien lloran. Vậy tưởng cứ nên dịch thành Người giàu cũng khóc cho sát với nguyên văn.

Chú thích:

1. Xem Tuổi trẻ chủ nhật, số 40-1992, tr. 17.
2. Tuổi trẻ chủ nhật, số 40-1992.